Niezgodności spawalnicze
Łączenie metali metodą ich stopienia i zestalenia jest niezbędne do tworzenia licznych konstrukcji oraz instalacji. Ze względu na to, że podczas procesu wytwarzana jest wysoka temperatura, zmieniają się właściwości metali, co ma konsekwencje dla trwałości połączenia. Co więcej, w przypadku łączenia metali zawsze należy liczyć się z ewentualnymi wadami materiału, błędami i niedopatrzeniami, które także mogą mieć konsekwencje dla produktu końcowego oraz bezpieczeństwa. Niezbędna jest więc kontrola jakości w spawalnictwie. Na czym polega taki nadzór? Co konkretnie podlega ocenie?
Kontrola jakości – niezgodności a wady spawalnicze
Spoina jest oceniona w trakcie nadzoru jako wadliwa, jeżeli nie spełnia podstawowych, ustalonych wcześniej wymagań. Można do nich zaliczyć np. porowatość, pęknięcie, admierny nadlew spoiny, podtopienie czy przesunięcie brzegów. Wadliwa spoina nie może zostać dopuszczona do użytku. Jest dyskwalifikowana i naprawiana.
Spoiny, w których wykryto niezgodności spawalnicze, nie spełniają wymagań w 100%. Odbiegają od modelowego łączenia m.in. budową bądź kształtem. Niekiedy zostają w trakcie nadzoru sklasyfikowane jako takie, które mieszczą się w ustalonych normach. Wówczas, takie spoiny mogą być dopuszczone do użytku.
Niezgodności dzielą się na:
- makroskopowe
- mikroskopowe
- zewnętrzne
- wewnętrzne
- płaskie
- przestrzenne
Niezgodności powstają na skutek nieprawidłowego przebiegu procesu łączenia, złych warunków technologicznych, nieadekwatnych materiałów lub błędów projektowych.
Technologie spawalnicze i kontrola jakości
Nadzór spawalniczy obejmuje kontrolę stanu połączeń, klasyfikowanie ewentualnych niezgodności jako wada lub niezgodność i określanie czy wyrób może być dopuszczony do użytku.
Istnieją dwa rodzaje badań jakości konstrukcji, które mają określić stan spoin: nieniszczące i niszczące. Badanie nieniszczące nie ingerują w wykonane połączenie, nie niszczą go i nie osłabiają struktury. Przykładem badania nieniszczącego jest badanie:
- wizualne
- magnetyczno-proszkowe
- penetracyjne
- radiologiczne
Badania niszczące (inaczej nazywane penetracyjnymi) stosuje się do kontroli po wykonaniu badań nieniszczących. Do badań niszczących zalicza się np. badanie makroskopowe, udarności, próba gięcia. Badania te zwykle wykonujemy podczas kwalifikacji technologii spawania oraz przed procesem produkcyjnym konstrukcji szczególnego zastosowania (np. walczaki w kotłach parowych).